Zekat, İslam dininin temel ibadetlerinden biri olup, malın temizlenmesi ve toplumda yardımlaşma bilincinin artırılması açısından son derece önemlidir. Her müslümanın hesaplaması gereken bu ibadet, belirli bir zaman diliminde yerine getirilmelidir. Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan yapılan son açıklamalara göre, zekat vermenin zamanı ve hükümleri hakkında merak edilen pek çok konuya açıklık getirildi. Bu haberimizde, zekatın ne zaman verilmesi gerektiğini, verilmesi gereken mal varlıklarını ve vergi ayrıntılarını ele alacağız.
Zekatın verilmesi, belirli bir zaman diliminde ve şartlar altında yapılmalıdır. İslam dininde zekatın yıllık verilmesi gereken bir ibadet olduğu kabul edilmektedir. Müslümanların mal varlıklarının üzerinden bir yıl geçtikten sonra, belirli bir oranda tasfiyeye tabi tutulması gerekmektedir. Bu oranda genellikle 1/40 yani yüzde 2,5 olmaktadır. Diyanet, her yıl Ramazan ayının gelmesi ile birlikte zekat verme zamanının da geldiğini hatırlatıyor. Özellikle bu ayın manevi atmosferinde pek çok müslüman, zekatlarını bu dönemde vermeyi tercih ediyor. Ancak, zekatın sadece Ramazan ayına özgü bir ibaret olmadığını; yılın diğer dönemlerinde de verilebileceğini belirtmekte fayda var. Fakat, yıllık hesaplamalarına göre bir önceki yılın toplam tasfiye edildiği dönemde verilmesi en doğru yol olacaktır.
Zekat hesaplama süreci, mal varlıklarının türüne bağlı olarak değişim göstermektedir. Diyanet, nakit para, altın, gümüş, ticari mallar ve tarım ürünleri gibi zekata tabi olan mal varlıklarını belirtmektedir. İslam dininde zekat vermek, sadece belirli bir zenginlik seviyesini aşan insanlar için geçerli olup, bu hesaplamalarda her bir bireyin yıllık mal varlığı dikkate alınmalıdır. Zekat vermek için gerekli olan mal varlığı, aslında kişinin elinde bulunan geçmiş yıl zenginliklerinin bir toplamına dayanmaktadır. Zekat hesaplamalarında kullanılabilecek bir yöntem ise, kişinin elinde bulunan tüm mal varlıklarının 12 ay boyunca belirtilen tarihlerde gözden geçirilmesidir. Bu yıl geçtikten sonra ise, toplanan rakamın yüzde 2,5’i kadar zekat verilmelidir.
Diyanet, zekat vermenin sadece maddi bir yükümlülük değil, aynı zamanda manevi bir bereket olduğunu da vurguluyor. Zekatın, sosyal yapıyı güçlendiren, fakir ve muhtaç kişilere yardım yollarından biri olduğunu da hatırlatıyor. Bu sebeple, zekat vermek suretiyle hem bireysel anlamda hem de toplumsal düzeyde önemli bir katkı sağlamak mümkün hale gelmektedir. Zekat vermenin, yalnızca bir maddi yükümlülük değil, aynı zamanda kişinin manevi gelişimi ve toplum içerisindeki sorumluluğunu yerine getirmesi açısından da hayati bir öneme sahip olduğunu unutmamak gerekmektedir.
Sonuç olarak, zekatın verileceği zaman, belirli bir yıl sonunda gerçekleşmeli ve yıllık olarak hesaplanan mal varlıklarına bağlı olarak yapılmalıdır. Diyanet’in açıklamaları doğrultusunda, müslümanlar Ramazan ayında zekatlarını verme konusunda teşvik edilse de; yıl içerisinde herhangi bir zamanda da zekat verme özgürlüğünün olduğuna dikkat çekilmektedir. Zekat, bireylerin maddi anlamda özgürleşmesine, manevi anlamda ise huzurlu bir yaşam sürmesine olanak tanıyan önemli bir ibadettir. Unutulmamalıdır ki, zekat vermek sadece zengin insanların değil, toplumun tüm fertlerinin sorumluluğudur.
